Urlop na żądanie. Czy Pracodawca musi się zgodzić?
Komu przysługuje urlop na żądanie?
Urlop na żądanie przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu w oparciu o umowę o pracę, który nabył już prawo do urlopu. W ciągu roku każdemu pracownikowi przysługują 4 dni urlopu na żądanie. Wykorzystanie tych dni może nastąpić w dowolnym terminie, ale…
Zwrócić trzeba uwagę na fakt, że jest to część urlopu wypoczynkowego, a więc nie dodajemy kolejnych 4 dni od przysługującego nam urlopu. Może więc zdarzyć się sytuacja, że po wykorzystaniu urlopu „na żądanie” zmianie ulegnie nasz plan urlopowy z uwagi na brak dni urlopowych. Urlopu „na żądanie” nie wpisujemy w plan urlopowy.
WAŻNE! niewykorzystany urlop „na żądanie” z danego roku, nie przechodzi na kolejny rok.
KIEDY I JAK ZGŁOSIĆ URLOP NŻ?
Zgodnie z kodeksem pracy urlop na żądanie należy zgłosić najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, przy czym kodeks nie określa dokładnie czasu, kiedy ma to nastąpić (w godzinę rozpoczęcia pracy, czy godzinę przed).
Pracownik może natomiast poinformować pracodawcę o chęci wykorzystania urlopu „na żądanie” w sposób dowolny, ale zarazem skuteczny, np. mailowo, telefonicznie, faxem czy wręcz sms’em.
WAŻNE! Kwestie te mogą być uregulowane w regulaminie pracy, a więc może obowiązywać reguła, że zgłoszenie urlopu „na żądanie” nastąpi później do.
CZY KONIECZNE JEST WYPISANIE WNIOSKU URLOPOWEGO PRZY NŻ?
Nie ma takiej potrzeby przed rozpoczęciem urlopu, niemniej jednak w regulaminie pracy może znaleźć się zapis, który będzie obligował pracownika do wystawienia wniosku po powrocie do pracy. Pamiętać musimy bowiem, że jest to urlop wypoczynkowy.
WAŻNE! Brak konieczności składania wniosku urlopowego, nie jest jednak podstawą do żądania urlopu dowolnie, ponieważ za każdym razem pracodawca musi wyrazić na niego zgodę. Pracodawca z kolei nie może jednak dowolnie stwierdzić, że nie udziela urlopu „na żądanie”, ponieważ byłoby to sprzeczne z jego istotą.
KIEDY PRACODAWCA MOŻE ODMÓWIĆ UDZIELENIA URLOPU NA ŻĄDANIE?
Zgodnie z ogólną zasadą pracodawca winien zawsze udzielić urlopu na żądanie, jednak może odmówić z uwagi „…na szczególne okoliczności, które powodują, że zasługujący na ochronę wyjątkowy interes pracodawcy wymagałby obecności danego pracownika w pracy w określonym w żądaniu udzielenia urlopu” (Wyrok SN z dnia 7 listopada 2013 roku, SNO 29/13)
Kiedy taka sytuacja będzie miała miejsce?
- Przede wszystkim w sytuacji, gdy nie będzie możliwe funkcjonowanie zakładu pracy bez danego pracownika, czy
- Nie będzie możliwości zastąpienia go innym pracownikiem,
Inne sytuacje:
- Urlop na żądanie będzie również bezpodstawny, gdy pracownik wie od dłuższego czasu, że nie może być obecny w danym dniu w pracy, tj. przyczyna urlopu nie będzie nagła i losowa.
- Nie można skorzystać z „urlopu na żądanie” w sytuacji gdy pracownik jest niezdolny do pracy, tj. przebywa na zwolnieniu lekarskim, nawet wówczas gdy pracownik wyraził na to zgodę.
- Ponadto, jako bezprawne należy traktować opuszczenie miejsca pracy, po wystosowaniu żądania urlopu po kilku godzinach świadczenia pracy w tym właśnie dniu z uwagi na obowiązek przestrzegania ustalonego u pracodawcy czasu pracy.
WAŻNE! Udanie się na urlop „na żądanie” w sposób dowolny, bez zgody pracodawcy może zostać potraktowane jako nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy, co stanowić może z kolei ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 pkt. 1 k.p.
PODSUMOWANIE
Pracownik nie musi podawać przyczyn dla których bierze urlop na żądanie i jest to jego przywilej, aby w nagłych i losowych przypadkach mógł skorzystać z dnia wolnego, jednak- po pierwsze pracownik nie może rozpocząć urlopu „na żądanie”, dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody, czyli nie udzieli mu takiego urlopu – może być to informacja mailowa lub przez sms, i po drugie ogólna zasada mówi, że pracodawca udzielić urlopu musi, a odmówić może tylko wtedy, gdy wyjątkowy interes pracodawcy wymaga obecności danego pracownika w dniu w którym ten chce skorzystać z urlopu „na żądanie”.