Czy małżonek w ramach prowadzonej działalności może sprzedać grunt będący współwłasnością małżeńską?
Na wstępie dla przypomnienia zaznaczam, że wszystkie przedmioty majątkowe, nabyte w trakcie trwania małżeństwa, kupione wspólnie lub przez jednego z małżonków, wchodzą w skład ich majątku wspólnego (art. 31 k.r.o.). Oboje małżonkowie mają równe udziały w całym majątku i każdy z nich może zarządzać nim samodzielnie, chyba że przepisy k.r.o. stanowią inaczej. Małżonek będzie więc miał możliwość sprzedania gruntu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem:
Jeżeli grunt wchodzi do majątku wspólnego małżonków, małżonek prowadzący działalność gospodarczą ma możliwość korzystania z niego w ramach prowadzonej działalności, jeżeli grunt wykorzystywany jest do prowadzenia tej działalności. W takiej sytuacji, należy jednak wprowadzić grunt do środków trwałych firmy. Zgodnie z art. 3 pkt. 15) ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości za środek trwały uważa się – rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zgodnie z pkt. 15 lit. a) przywołanego wyżej przepisu zalicza się do nich w m.in.: nieruchomości gruntowe.
UWAGA! Ustawa o podatku dochodowym nie posługuje się jednak pojęciem nieruchomości i odróżnia grunt od budynku, wskazując je, jako odrębne środki trwałe. Tak więc mimo uznania gruntu za środek trwały, ten zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie podlega amortyzacji, co wynika bezpośrednio z art. 22c pkt. 1 updof i art. 16c pkt. 1 updop oraz art. 22a ust. 1 pkt. 1 updof i art. 16a ust. 1 pkt. 1 updop.
Mając zatem powyższe na uwadze, jeżeli grunt będący współwłasnością jest wykorzystywany gospodarczo tylko przez jednego ze współmałżonków prowadzącego firmę i grunt ten został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, wówczas kryteria o których mowa wyżej są spełnione i w takiej sytuacji będzie można go zbyć w ramach majątku firmowego.
Nie można jednak zapomnieć, że nadal jest to własność na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej i zastosowanie znajdują przepisy k.r.o., dlatego jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na dokonanie sprzedaży takiego gruntu, to może tego dokonać, co prawda będąc sam stroną umowy jako przedsiębiorca, jednak wyłącznie po uzyskaniu uprzedniej zgody od małżonka na wprowadzenie gruntu do majątku firmy i następnie jego zgody na sprzedaż i to wyrażonej w formie aktu notarialnego.